प्लेटलेट्स रक्तातील लहान, रंगहीन पेशींचे तुकडे आहेत, ज्यांना थ्रोम्बोसाइट्स असेही म्हणतात. या पेशी गुठळ्या तयार करून रक्तस्त्राव थांबवतात किंवा कमी करतात. शरीराला दुखापत झाल्यावर रक्त गोठून गुठळ्या तयार करण्याचे काम प्लेटलेट्स करतात, ज्यामुळे जास्त रक्तस्त्राव होत नाही. प्लेटलेट्स शरीराच्या नैसर्गिक संरक्षण प्रणालीचा एक भाग आहेत, ज्यामुळे संसर्ग आणि इतर समस्यांपासून संरक्षण मिळते.
प्लेटलेट्स म्हणजे काय?
प्लेटलेट्स, ज्यांना थ्रोम्बोसाइट्स देखील म्हणतात, हे रक्तातील लहान पेशींचे तुकडे आहेत जे रक्त गोठण्यास मदत करतात. जेव्हा आपल्याला दुखापत होते, तेव्हा प्लेटलेट्स रक्तस्त्राव थांबवण्यासाठी एकत्र येतात आणि गुठळी तयार करतात.
प्लेटलेट्स कमी झाल्यास काय होते?
- प्लेटलेट्सची संख्या कमी झाल्यास, शरीरातून सहजपणे रक्तस्त्राव होऊ शकतो, जसे की नाक किंवा हिरड्यांमधून रक्त येणे, किंवा त्वचेखालील रक्तस्त्राव होऊ शकतो.
- जर तुम्हाला कोणतीही जखम झाली, तर प्लेटलेट्सची संख्या कमी असल्यास, रक्तस्त्राव थांबायला जास्त वेळ लागू शकतो किंवा जास्त रक्तस्त्राव होऊ शकतो. काहीवेळा, प्लेटलेट्सची संख्या खूपच कमी झाल्यास, अंतर्गत अवयवांमध्ये रक्तस्त्राव होण्याची शक्यता असते, जे गंभीर असू शकते.
प्लेटलेट्स वाढवण्यासाठी काय करावे?
- प्लेटलेट्स वाढवण्यासाठी आहारात काही गोष्टींचा समावेश करणे फायदेशीर ठरते. पालक, बीट, डाळिंब, मसूर, लाल मांस, खजूर आणि सुकामेवा यांसारख्या पदार्थांमध्ये लोह भरपूर असते. लोह, प्लेटलेट्सच्या उत्पादनात मदत करते.
- अंडी, दूध, मासे आणि मांस यांसारख्या पदार्थांमध्ये व्हिटॅमिन बी 12 भरपूर असते. व्हिटॅमिन बी 12, प्लेटलेट्सच्या कार्यासाठी आवश्यक आहे.
- लिंबू, संत्री, आवळा, आणि मिरची यांसारख्या पदार्थांमध्ये व्हिटॅमिन सी भरपूर असते. व्हिटॅमिन सी, प्लेटलेट्सची संख्या वाढवण्यास मदत करते.
- हिरव्या पालेभाज्या, शेंगा, आणि फळांमध्ये फोलेटअसते. फोलेट, प्लेटलेट्सच्या वाढीसाठी आवश्यक आहे.
प्लेटलेट्स कमी होण्याची कारणे
- काही संसर्गजन्य आजारांमुळे, जसे की डेंग्यू ताप आणि मलेरिया, प्लेटलेट्सची संख्या कमी होऊ शकते, कारण या आजारांमध्ये प्लेटलेट्सचा नाश जास्त होतो.
- यकृताच्या आजारामुळे, जसे की सिरोसिस, प्लेटलेट्सची संख्या कमी होऊ शकते, कारण यकृतामध्ये प्लेटलेट्स तयार करण्यासाठी आवश्यक असलेले प्रथिने कमी प्रमाणात तयार होतात.
- काही स्त्रियांच्या बाबतीत, गर्भधारणेदरम्यान प्लेटलेट्सची संख्या कमी होऊ शकते.
लक्षणे
- सहजपणे जखम होणे किंवा रक्तस्त्राव होणे
- वारंवार नाक किंवा हिरड्यांमधून रक्त येणे
- त्वचेवर लाल किंवा जांभळे चट्टे दिसणे
- मासिक पाळीमध्ये जास्त रक्तस्त्राव होणे
- मल किंवा लघवीमध्ये रक्त येणे
- अतिशय अशक्तपणा किंवा थकवा जाणवणे
- कधीकधी अंतर्गत रक्तस्त्राव होणे
(टीप : वरील सर्व माहिती उपलब्ध स्त्रोतावरून देण्यात आलेली आहे. याच्या तथ्यांबद्दल MP मराठी Breaking कोणताही दावा करीत नाही.)
