नागपूर येथे आयोजित एका कार्यक्रमात पाकिस्तानी कवी फैज अहमद फैज यांची नज्म “हम देखेंगे“ वाचल्यामुळे पोलिसांनी दिवंगत अभिनेते आणि कार्यकर्ते वीरा साथीदार यांच्या पत्नी पुष्पा यांच्यासह तिघांवर गुन्हा दाखल केला आहे. त्यांच्यावर भारताची एकता आणि अखंडता धोक्यात आणणे तसेच शत्रुत्वाला उत्तेजन देण्याचे आरोप ठेवण्यात आले आहेत.
कार्यक्रमाशी संबंधित लोकांचे जबाब नोंदवण्यास सुरुवात
पोलिसांनी मंगळवारी सांगितले की, १३ मे रोजी नागपूरमध्ये वीरा साथीदार यांच्या स्मृतिप्रित्यर्थ आयोजित या वादग्रस्त कार्यक्रमाशी संबंधित लोकांचे जबाब नोंदवण्यास त्यांनी सुरुवात केली आहे. या कार्यक्रमात ‘हम देखेंगे’ ही नज्म वाचण्यात आली होती. एका अधिकाऱ्याने सांगितले की, प्रकरणाचा तपास सध्या अत्यंत संवेदनशील टप्प्यावर आहे.
या प्रकरणी भारतीय दंड संहितेच्या कलम १५२ (भारताच्या सार्वभौमत्वाला, एकतेला आणि अखंडतेला धोका निर्माण करणे), १९६ (धर्माच्या आधारावर वेगवेगळ्या गटांमध्ये शत्रुत्व निर्माण करणे), ३५३ (सार्वजनिक गैरप्रकार घडवून आणणारी विधाने) आणि सामान्य हेतूशी संबंधित असलेल्या भारतीय दंड संहितेच्या कलम ३(५) अंतर्गत एफआयआर नोंदवण्यात आला. तपास सुरू असून पोलिसांकडून अधिक चौकशी केली जात आहे.
तिघांविरुद्ध गुन्हा दाखल
दिवंगत अभिनेते आणि कार्यकर्त्या वीरा सतीदार यांच्या पत्नी पुष्पा आणि दोन अज्ञात व्यक्तींविरुद्ध हे गुन्हे दाखल करण्यात आले आहेत. राष्ट्रीय पुरस्कार विजेत्या ‘कोर्ट’ चित्रपटातून प्रसिद्ध झालेल्या वीरा सथीदार यांचे १३ एप्रिल २०२१ रोजी निधन झाले.
नागपूरमधील विदर्भ हिंदी साहित्य सम्मेलन हॉलमध्ये वीरा साथीदार यांच्या स्मृतीसाठी आयोजित कार्यक्रमातील वक्तव्यांमुळे वाद निर्माण झाला. स्थानिक रहिवासी दत्तात्रेय शिर्के यांनी दिलेल्या तक्रारीवरून पुष्पा साथीदार आणि कार्यक्रमाशी संबंधित दोन इतर लोकांवर सीताबर्डी पोलिस ठाण्यात FIR नोंदवण्यात आला आहे.
कार्यक्रमादरम्यान प्रक्षोभक टिप्पण्या
कार्यक्रमादरम्यान जातीय सलोखा आणि राष्ट्रीय एकतेला धोका निर्माण करणारी भडकाऊ भाष्ये करण्यात आल्याचा आरोप तक्रारीत करण्यात आला आहे. हा कार्यक्रम वीर सतीदार स्मृती समन्वय समितीच्या वतीने समता कला मंचच्या सहकार्याने आयोजित करण्यात आला होता आणि एक कविता वाचन ऑनलाइन शेअर केल्यानंतर आणि नंतर स्थानिक माध्यमांवर प्रसारित झाल्यानंतर वाद निर्माण झाला.
समता कला मंचच्या एका महिला सदस्याने प्रसिद्ध पाकिस्तानी कवी फैज यांच्या कवितेचे वाचन केले, ज्यात या ओळींचा समावेश होता: “हम अहल-ए-सफा, मर्दूद-ए-हरम, मस्नाद पे बैठे जायेंगे, सब ताज उठे जायेंगे, सब तक गिराए जाएंगे, हम देखेंगे…”
या कवितेला हुकूमशाहीविरुद्ध प्रतिकाराचे आवाहन म्हणून व्यापकपणे पाहिले जाते, तक्रारदाराने याचा अर्थ सरकारविरुद्ध थेट चिथावणी म्हणून लावला आहे. शिर्के म्हणाले की, कार्यक्रमादरम्यान एका पुरुष वक्त्याने कथितरित्या प्रक्षोभक भाषणे केली होती आणि त्याचा व्हिडिओ बनवण्यात आला होता आणि नंतर एका मराठी वृत्तवाहिनीने प्रसारित केला होता.
आतापर्यंत ५ जणांचे जबाब नोंदवण्यात आले
दरम्यान, पोलिसांनी या प्रकरणाचा तपास अधिक तीव्र केला आहे आणि वरिष्ठ अधिकाऱ्यांनी सांगितले, की ते कार्यक्रमात उपस्थित असलेल्या लोकांचे जबाब नोंदवण्याच्या प्रक्रियेत आहेत, ज्यात आयोजक आणि उपस्थितांचा समावेश आहे. पोलिस सूत्रांनी सांगितले की आतापर्यंत ५ लोकांचे जबाब नोंदवण्यात आले आहेत आणि लवकरच आणखी लोकांना चौकशीसाठी बोलावले जाईल असे संकेत दिले आहेत.
