शास्त्रज्ञ गेल्या अनेक दशकांपासून अवकाशाचा शोध घेत आहेत, परंतु ते अजूनही एक गूढच आहे. अवकाशाबाबत दररोज नवीन शोध सुरूच आहेत. गरुवारी शुभांशू शुक्ला यांच्यासह चार अंतराळवीर त्यांच्या मोहिमेसाठी अवकाशात गेले आहेत. या काळात, अंतराळवीरांसाठी संपूर्ण सुरक्षा आणि सर्व व्यवस्था केल्या जातात. पण तरीही एक प्रश्न उरतोच की जर एखाद्या प्रवाशाची प्रकृती अचानक अंतराळात बिघडली तर तिथे त्याच्याशी कसे वागले जाते? त्याला तिथेच औषध दिले जाते का, की त्याला पृथ्वीवर परत पाठवले जाते? चला याबद्दल जाणून घेऊया.
अंतराळात औषधे आहेत का?
अवकाशातील वातावरण पृथ्वीपेक्षा पूर्णपणे वेगळे आहे. जेव्हा जेव्हा एखादा अंतराळवीर तिथे जातो तेव्हा परतल्यावर त्याची हाडे आणि स्नायू कमकुवत होतात. याशिवाय, तिथून परतल्यानंतर गंभीर आजार होण्याचा धोका देखील असतो. पण जर कोणी अंतराळात आजारी पडला तर काय होईल? खरं तर, आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकात एक वैद्यकीय किट आहे, ज्यामध्ये उलट्या, ताप, वेदना, शामक औषधे, रक्तदाब आणि साखर तपासणी यंत्रे आणि पर्यायी औषधे यासारख्या सर्व प्राथमिक काळजीच्या वस्तू उपलब्ध आहेत. जर कोणतीही लहान जखम असेल तर ती साफ करण्यासाठी अँटीबायोटिक्स देखील आहेत.
क्रू सदस्यांना मूलभूत प्रशिक्षण दिले जाते
याशिवाय, प्रत्येक क्रू मेंबरला सीपीआरसारखे मूलभूत प्रशिक्षण देऊन पाठवले जाते, जेणेकरून गरज पडल्यास ते त्यांच्या सहकाऱ्यांना मदत करू शकतील. त्याच्यासोबत, टीममध्ये एक माणूस देखील आहे जो एक प्रकारचा अवकाश वैद्यकीय अधिकारी आहे. त्याला इतरांपेक्षा जास्त प्रशिक्षण आहे आणि जर कोणतीही मोठी आपत्कालीन परिस्थिती नसेल तर तो ती सहजपणे हाताळू शकतो. याशिवाय, त्यांच्यावर पृथ्वीवरून लक्ष ठेवले जाते आणि येथे उपस्थित डॉक्टरांची टीम त्यांना मार्गदर्शन करत राहते.
पृथ्वीवर काय परत पाठवले जाते?
सर्वात महत्वाची गोष्ट म्हणजे कोणत्याही आजारी किंवा कमकुवत व्यक्तीला अंतराळात पाठवले जात नाही. वैद्यकीयदृष्ट्या पूर्णपणे तंदुरुस्त असलेलाच तिथे जाऊ शकतो. म्हणूनच ते कोणत्याही छोट्या समस्येला सहज सामोरे जाऊ शकतात. पण तरीही, जर तिथे तब्येत बिघडली तर अंतराळ वैद्यकीय पथक ताबडतोब त्याची काळजी घेते. पण तरीही परिस्थिती सुधारली नाही आणि जीवाला धोका निर्माण झाला तर आकस्मिक परतीची योजना आखली जाते. अंतराळ स्थानकावर नेहमीच एक लाईफबोट अंतराळयान डॉक केलेले असते. आपत्कालीन परिस्थितीत, याद्वारे अंतराळवीरांना परत पाठवता येते.
