खगोलशास्त्रज्ञ, विज्ञानप्रसारक आणि लेखक डॉ. जयंत नारळीकर यांचं वृद्धापकाळाने पुण्यात निधन झालं आहे. वयाच्या 86 व्या वर्षी त्यांची प्राणज्योत मालवली. वृद्धापकाळाने त्यांचं निधन झाल्याची माहिती आहे. जयंत नारळीकरांच्या विज्ञान कथासंबंधित पुस्तक प्रसिद्ध आहे. त्यांनी या पुस्तकांच्या माध्यमातून विज्ञान हा विषय अत्यंत सोप्या भाषेत समजून सांगितला.
नारळीकर यांची कारकिर्द
विज्ञान आणि साहित्य अशा दोन्ही क्षेत्रांमध्ये नारळीकरांनी उत्तुंग कामगिरी केली. नारळीकरांनी 11 जून 1964 रोजी गुरुत्वाकर्षणासंबंधीचा सिद्धान्त मांडला होता. अवघ्या 26 व्या वर्षी त्यांनी हा सिद्धान्त मांडला होता. त्यातूनच पुढे विश्वनिर्मितीच्या रहस्यावरील संशोधनाला चालना मिळाली. नारळीकर हे जागतिक ख्यातीचे शास्त्रज्ञ आणि मराठी विज्ञानकथेला आधुनिक चेहरा देणारे लेखक होते. 94 व्या अखिल भारतीय मराठी साहित्य संमेलनाच्या अध्यक्षपदी त्यांची निवड झाली होती. डॉ. जयंत नारळीकर यांनी सर फ्रेड हॉएल यांच्यासोबत ‘कन्फॉर्मल ग्रॅव्हिटी थिअरी’ मांडली.चार दशकाहून अधिक कालावधीपासून त्यांचे खगोलभौतिकी क्षेत्रात संशोधन.’यक्षांची देणगी’ या पहिल्याच पुस्तकाला महाराष्ट्र शासनाचा पुरस्कार देखील मिळाला आहे.
जयंत नागळीकर हे एक प्रसिद्ध मराठी लेखक होते. त्यांची कथा, विज्ञान आणि ललित लेखनातील शैली खूपच प्रभावी होती. त्यांनी अनेक विज्ञानकथा आणि सामाजिक विषयांवर आधारित लेख लिहिले. त्यांच्या लेखनातून विज्ञानाची गोडी निर्माण होते आणि वाचकांमध्ये जाणिवा जागृत होतात. त्यांनी लहान मुलांसाठीही विज्ञानकथा लिहिल्या, ज्या रंजक आणि ज्ञानवर्धक असतात. त्यांचे लेखन नेहमीच वास्तवाशी जोडलेले असते. त्यांनी विज्ञानाला लोकाभिमुख केलं आणि मराठीत विज्ञानसाहित्य समृद्ध केलं. त्यांचं आयुष्य लेखन, ज्ञानप्रसार आणि विज्ञानप्रेम या गोष्टींना समर्पित होतं. त्यांच्या कार्यामुळे मराठी साहित्यविश्वात एक महत्त्वाचं स्थान त्यांनी मिळवलं आहे. जयंत नागळीकर यांचं योगदान आजही प्रेरणादायक आहे.
प्रारंभिक आयुष्य कसे होते?
जयंत नारळीकर यांचा जन्म १९ जुलै १९३८ रोजी कोल्हापूर येथे झाला. त्यांचे वडील वामन नारळीकर हे गणिताचे प्राध्यापक होते, त्यामुळे त्यांना लहानपणापासूनच गणित आणि विज्ञानाची गोडी लागली. त्यांचे शालेय शिक्षण पुण्यात झाले. त्यांनी बी.एस्सी. पदवी मुंबई विद्यापीठातून घेतली आणि पुढील शिक्षणासाठी केंब्रिज विद्यापीठात गेले. तेथे त्यांनी प्रसिद्ध भौतिकशास्त्रज्ञ फ्रेड हॉयल यांच्या मार्गदर्शनाखाली संशोधन केले. त्यांच्या लहानपणापासूनच असलेल्या अभ्यासूपणामुळे आणि चिकाटीमुळे त्यांनी लवकरच वैज्ञानिक क्षेत्रात आपली ओळख निर्माण केली.
