दूरदर्शी महिला नेतृत्व, हिंदू मंदिरांच्या महान प्रणेत्या, अहिल्याबाई यांच्या या पाच गोष्टी माहिती असायलाच हव्यात

Ahilyabai Holkar Jayanti 2025:   भारताच्या इतिहासात अशा अनेक शूर महिला झाल्या आहेत ज्यांनी आपल्या अद्वितीय शासन आणि दूरदृष्टीने इतिहासाच्या पानांवर आणि कथांवर आपली छाप सोडली आहे. त्यापैकीच एक होत्या माळव्याच्या राणी अहिल्याबाई होळकर.

त्यांना अजूनही एक आदर्श प्रशासक, न्यायी शासक आणि धार्मिक योगदान देणाऱ्या महिला म्हणून आठवले जाते. दरवर्षी ३१ मे रोजी राणी अहिल्याबाई होळकर यांची जयंती साजरी केली जाते.

अहिल्याबाई होळकर यांची ३०० वी जयंती-

यंदा अहिल्याबाई होळकर यांची ३०० वी जयंती साजरी केली जाणार आहे. अहिल्याबाई होळकर या केवळ शासक नव्हत्या तर त्या धर्म, न्याय, सेवा आणि स्त्री शक्तीचे प्रतीक होत्या. अहिल्याबाई होळकर यांच्या जयंतीनिमित्त, त्यांच्या जीवनाबद्दल आणि कामगिरीबद्दल जाणून घ्या, जेणेकरून प्रत्येक स्त्रीला अहिल्याबाई होळकरांकडून शिकता येईल.

अहिल्याबाई होळकरांचा जन्म-

महाराणी अहिल्याबाई होळकर यांचा जन्म ३१ मे १७२५ रोजी महाराष्ट्रातील अहमदनगर येथील चौंडी गावात झाला. त्यांचे वडील माणोकजी शिंदे हे गावचे पाटील होते. ज्या काळात महिला घराच्या चार भिंतींमध्ये बंदिस्त होत्या, त्या काळात अहिल्याबाईंना शिक्षण आणि लेखनाची संधी मिळणे हे विलक्षण होते.जेव्हा माळव्याचे राज्यकर्ते मल्हारराव होळकर यांनी शेतकरी कुटुंबात जन्मलेली मुलगी अहिल्याबाईंना पाहिले तेव्हा त्यांनी त्यांचा मुलगा खंडेराव होळकर यांची पत्नी म्हणून त्यांची निवड केली.

अहिल्याबाईंचे लग्न –

अहिल्याबाईंचे वयाच्या ८ व्या वर्षी खंडेराव होळकरांशी लग्न झाले. परंतु १७५४ मध्ये त्यांचे पती खंडेराव यांचे निधन झाले आणि नंतर १७६६ मध्ये माळव्याचे राज्यकर्ते आणि अहिल्याचे सासरे मल्हारराव होळकर यांचेही निधन झाले तेव्हा अहिल्या अत्यंत निराश झाल्या. इतकेच नाही तर त्यांनी लवकरच त्यांचा मुलगा मालेराव यांनाही गमावले. जेव्हा माळव्याचे सिंहासन शासकाविना होते, तेव्हा अहिल्याबाईंनी राज्यकारभाराची सूत्रे आपल्या हाती घेतली.

अहिल्याबाईंनी राज्यकारभार हाती घेतला-

१७६७ ते १७९५ पर्यंत अहिल्याबाईंनी माळवा राज्याची सूत्रे हाती घेतली. गादीवर बसताना महाराणी अहिल्याबाई होळकर यांनी ही माहिती आजूबाजूच्या राज्यांना पाठवली. त्यांचे सेनापती आणि पेशवे बाजीराव यांनी त्यांना मदत केली. त्यांच्या राजवटीत त्यांनी इंदूरला एका संघटित आणि सुंदर शहरात रूपांतरित केले. त्यांनी युद्धाविना, प्रशासकीय क्षमता, न्यायव्यवस्था आणि परोपकारी कामांसह राज्य केले. तसेच, त्यांनी प्रत्येक धर्म, जाती आणि समुदायाला समान न्याय आणि आदराने वागवले.

नारीशक्तीचे एक मोठे उदाहरण-

महिला असल्याने, त्यांनी अशा काळात राज्य केले जेव्हा महिलांना राजकीय सहभागाचा अधिकारही नव्हता. त्यांच्या बुद्धिमत्तेने, करुणेने आणि नेतृत्व कौशल्याने त्यांनी महिला सक्षमीकरणाचे जिवंत उदाहरण सादर केले. राज्य मजबूत करण्यासाठी अहिल्याबाईंनी त्यांच्या नेतृत्वाखाली महिला सैन्याची स्थापना केली. अहिल्याबाईंनी महिलांना त्यांचे योग्य स्थान मिळवून दिले. अहिल्या यांनी मुलींच्या शिक्षणाचा विस्तार करण्याचा प्रयत्न केला.

धार्मिक आणि सामाजिक योगदान-

महाराणी अहिल्याबाई होळकर यांनी काशी, गया, सोमनाथ, द्वारका, रामेश्वरम, बद्रीनाथ, केदारनाथ, अयोध्या, उज्जैन अशा अनेक धार्मिक स्थळांवर मंदिरे आणि धर्मशाळा बांधल्या. त्यांनी मुघलांनी पाडलेले काशीचे विश्वनाथ मंदिर पुन्हा बांधले. त्या दरवर्षी गरीब, ब्राह्मण, पुजारी आणि गरजूंना दान करत असत.