पीसीओएस म्हणजे काय? कारणे, लक्षणे आणि उपाय जाणून घ्या

पीसीओएस हा एक हार्मोनल विकार आहे, जो प्रजनन वयाच्या स्त्रियांच्या शरीरात होतो. यामध्ये, शरीरात एंड्रोजन पातळी वाढते, ज्यामुळे अनियमित मासिक पाळी, मुरुम, जास्त केस येणे आणि वजन वाढणे यासारख्या समस्या उद्भवू शकतात.

पॉलीसिस्टिक ओव्हरी सिंड्रोम (पीसीओएस) हा एक हार्मोनल विकार आहे, जो प्रजनन वयाच्या महिलांमध्ये होतो. यात, अंडाशयात अनेक लहान सिस्ट  तयार होतात आणि मासिक पाळी अनियमित होते किंवा ती येत नाही. याची लक्षणे, कारणे, उपचार आणि जीवनशैली टिप्स जाणून घेऊया…

लक्षणे

अनियमित मासिक पाळी

PCOS मुळे मासिक पाळी अनियमित किंवा खूप कमी होते. PCOS असलेल्या स्त्रियांच्या मासिक पाळी अनियमित किंवा खूप कमी होऊ शकते किंवा पूर्णपणे थांबून जाऊ शकते. 

शरीरावर जास्त केस येणे

पीसीओएस हा एक हार्मोनल विकार आहे, ज्यामध्ये शरीरावर जास्त केस येणे ही एक सामान्य लक्षण आहे. या समस्येमुळे स्त्रियांच्या शरीरावर पुरुषांप्रमाणे जास्त केस येतात, जसे की चेहऱ्यावर, छातीवर, पाठीवर आणि मांड्यांवर जास्त केस येऊ शकतात.

मुरुम

त्वचेवर जास्त प्रमाणात मुरुम येऊ शकतात. हार्मोनल असंतुलनामुळे त्वचेवर पुरळ येऊ शकते. 

वजन वाढणे

PCOS मुळे इन्सुलिन प्रतिरोधक क्षमता वाढते, ज्यामुळे शरीरात इन्सुलिनची पातळी वाढते. जास्त इन्सुलिनमुळे शरीरात चरबी जमा होते आणि वजन वाढते. PCOS मध्ये, एंड्रोजनची पातळी वाढते. यामुळे शरीरात चरबी जमा होते, विशेषत: पोटाच्या भागात. PCOS असलेल्या काही स्त्रियांच्या शरीरात चयापचय कमी असतो, ज्यामुळे कॅलरी बर्न करणे कठीण होते आणि वजन वाढते. PCOS असलेल्या काही स्त्रिया जास्त प्रमाणात खाण्याची शक्यता असते, ज्यामुळे वजन वाढू शकते. 

वंध्यत्व

PCOS असलेल्या महिलांमध्ये, अनियमित मासिक पाळी आणि ओव्हुलेशनच्या समस्यांमुळे वंध्यत्व येऊ शकते. PCOS मुळे गर्भधारणा होण्यात अडचणी येऊ शकतात.

केस गळणे

पीसीओएस असलेल्या महिलांमध्ये केस पातळ होणे किंवा केस गळणे हे एक लक्षण असू शकते.  डोक्यावरचे केस पातळ होऊ शकतात किंवा गळू शकतात.

त्वचेचा रंग गडद होणे

पीसीओएस मध्ये, त्वचेचा रंग गडद होणे हे एक सामान्य लक्षण आहे. मानेच्या मागच्या बाजूला, काखेत, मांडीच्या सांध्यावर आणि स्तनाखाली त्वचेचा रंग गडद होऊ शकतो. मानेच्या मागच्या बाजूला किंवा काखेत त्वचेचा रंग गडद होऊ शकतो. 

पीसीओएसची कारणे

अनुवंशिकता

PCOS होण्याची शक्यता कुटुंबात असेल, तर होण्याची शक्यता जास्त असते. जर तुमच्या कुटुंबात PCOS चा इतिहास असेल, तर तुम्हाला PCOS होण्याची शक्यता जास्त असते. 

इन्सुलिन प्रतिरोध

शरीरात इन्सुलिन योग्य प्रकारे काम करत नसेल, तर PCOS होऊ शकतो. PCOS असलेल्या स्त्रियांच्या शरीरात इन्सुलिन योग्य प्रकारे काम करत नाही. त्यामुळे रक्तातील साखर वाढते आणि PCOS ची लक्षणे दिसू लागतात. 

हार्मोनल असंतुलन

एंड्रोजनची पातळी वाढल्याने PCOS होऊ शकतो. पीसीओएस असलेल्या महिलांमध्ये एंड्रोजनची पातळी जास्त असते, ज्यामुळे अनियमित मासिक पाळी आणि इतर लक्षणे दिसू शकतात. 

उपाय

पीसीओएसच्या व्यवस्थापनासाठी जीवनशैलीत बदल आणि काही नैसर्गिक उपाय खूप उपयुक्त ठरतात. आहारात बदल, नियमित व्यायाम, तणाव व्यवस्थापन आणि पुरेशी झोप यांसारख्या गोष्टी पीसीओएसच्या लक्षणांवर नियंत्रण ठेवण्यास मदत करतात.

  • नियमित व्यायाम करा
    दररोज 30-60 मिनिटे व्यायाम करा. जसे की चालणे, पोहणे किंवा सायकल चालवणे.
  • पुरेशी झोप घ्या
    दररोज 7-8 तास झोप घेणे आरोग्यासाठी आवश्यक आहे.
  • तणाव कमी करा
    ध्यान, योग किंवा श्वासोच्छवासाचे व्यायाम करा.
  • नियमित आरोग्य तपासणी करा
    डॉक्टरांचा सल्ला घ्या आणि आवश्यक असल्यास औषधोपचार घ्या.
  • धूम्रपान टाळा
    धूम्रपान केल्याने पीसीओएसची लक्षणे वाढू शकतात. 

(टीप : वरील सर्व माहिती उपलब्ध स्त्रोतावरून देण्यात आलेली आहे. याच्या तथ्यांबद्दल MP मराठी Breaking कोणताही दावा करीत नाही.)


About Author

Asavari Khedekar Burumbadkar

Other Latest News