भारत आणि पाकिस्तान यांच्यातील लष्करी शक्तीची तुलना सतत चर्चेचा विषय असते, विशेषतः जेव्हा लढाऊ विमानांची गोष्ट येते. पाकिस्तानकडे अमेरिकन तंत्रज्ञानावर आधारित F-16 फायटर जेट आहे, तर भारताकडे फ्रान्सकडून आलेले आधुनिक राफेल विमान आहे. दोन्हीही जेट्स त्यांच्या-त्यांच्या देशांसाठी अत्यंत महत्त्वाचे मानले जातात. पण तुम्ही कधी विचार केला आहे का, की यापैकी अधिक ताकदवान कोण आहे?
कोण अधिक धोकादायक?
राफेल हे विमान भारताने फ्रान्सकडून विकत घेतले असून हे एक मल्टी-रोल फायटर जेट आहे. म्हणजेच हे विमान एअर-टू-एअर, एअर-टू-ग्राउंड, सर्जिकल स्ट्राईक अशा विविध भूमिकांमध्ये पारंगत आहे. भारताने 2016 मध्ये हे जेट्स विकत घेतले होते. हे 4.5 जनरेशनचे मल्टीरोल फायटर आहे, जे शत्रूला आकाशातच ठार मारण्याची तसेच जमिनीवर अचूक स्ट्राईक करण्याची क्षमता ठेवते. राफेलची सर्वात मोठी ताकद म्हणजे यामध्ये बसवलेल्या ‘बियॉन्ड व्हिज्युअल रेंज’ (BVR) क्षमतेच्या क्षेपणास्त्रांमध्ये आहे, विशेषतः Meteor मिसाईल, ज्याची मारक क्षमता 150 किमीपेक्षा जास्त आहे. याशिवाय Scalp आणि HAMMER सारखी स्मार्ट वेपन्सही यामध्ये आहेत, जी राफेलला कोणत्याही मिशनसाठी परिपूर्ण बनवतात.
त्याच वेळी पाकिस्तानकडे असलेले F-16 फायटर जेट अमेरिकेकडून मिळालेले आहे. हे जेट 1980 च्या दशकात पाकिस्तानच्या हवाई दलात सामील झाले होते आणि त्यांना त्याचा बराच अनुभव आहे. F-16 ची ताकद म्हणजे त्याचा वेग, उत्कृष्ट मॅन्युव्हरिंग आणि डॉगफाईटमध्ये असलेली क्षमता. हे विमान AIM-120 AMRAAM आणि Sidewinder सारख्या क्षेपणास्त्रांनी सज्ज आहे, ज्यांची पोहोच 100 किमी पर्यंत आहे.
वेगात कोण पुढे?
दोन्ही विमानांचा वेग जवळजवळ सारखा असला तरी राफेल तांत्रिकदृष्ट्या खूपच पुढे आहे. यामध्ये अत्याधुनिक AESA रडार, SPECTRA इलेक्ट्रॉनिक वॉरफेअर सिस्टीम आणि स्टील्थ डिझाईन आहे, ज्यामुळे हे विमान रडारपासून लपवले जाऊ शकते. दुसरीकडे, F-16 चे जुन्या प्रकारचे मॉडेल्स आता जगभरात अपडेट करण्याची गरज भासत आहे.
राफेलची आणखी एक खासियत म्हणजे त्याची मल्टी-टार्गेट एंगेजमेंट क्षमता, म्हणजेच ते एकाच वेळी अनेक शत्रूंना लक्ष्य करू शकते. आधुनिक युद्धशैलीत जिथे अचूकतेने आणि दूरवरून हल्ला करणे आवश्यक असते, तिथे राफेल बाजी मारते.
दुसऱ्या बाजूला, F-16 चे वैशिष्ट्य म्हणजे ते हलके असून लो मेंटेनन्स आहे. ते वेगाने टेकऑफ घेऊ शकते आणि लवकर लँड होऊ शकते. पण आजच्या काळात केवळ अनुभव किंवा वेग पुरेसा नसतो. आधुनिक युद्धामध्ये तंत्रज्ञान, नेटवर्किंग आणि मल्टी-रोल क्षमता निर्णायक ठरतात – आणि त्यामध्ये राफेल स्पष्टपणे एक पाऊल पुढे आहे.
