नैसर्गिकरित्या
कापूर बनवण्याची योग्य पद्धत कोणती?
नैसर्गिकरित्या कापूर बनवण्यासाठी, कापूरच्या झाडाच्या सालीचा उपयोग करतात. वाफेच्या साहाय्याने कापूरचे ऊर्धपातन करून, कापूर वेगळा काढला जातो. कापूर बनवण्यासाठी, ‘दालचिनी कापूर’ नावाच्या झाडाचा उपयोग केला जातो. विशेषतः, या झाडाच्या सालीतून कापूर मिळवला जातो. कापूर बनवण्यासाठी, झाडाच्या सालीचे आणि पानांचे लहान तुकडे केले जातात. हे तुकडे वाफेच्या साहाय्याने गरम केले जातात, ज्यामुळे कापूर वाफ बनतो. ही वाफ नंतर थंड करून कापराच्या स्वरूपात जमा केली जाते.
झाडांपासून कापूर कसा तयार केला जातो?
नैसर्गिकरित्या, कापूर ‘कॅम्फोरा ऑफिसिनारम’ नावाच्या झाडाच्या सालीतून आणि लाकडापासून मिळवला जातो. कापूर मिळवण्यासाठी ‘कॅम्फोरा ऑफिसिनारम’ किंवा कापूरचे झाड निवडले जाते. झाडाची साल आणि लाकूड कापून घेतले जाते. लाकूड आणि साली वाळवून त्यातील ओलावा काढला जातो. वाळवलेल्या लाकडाच्या आणि सालीच्या भागांना वाफेच्या साहाय्याने गरम केले जाते. यामुळे कापूर वाफेच्या रूपात वेगळा होतो. वाफेच्या स्वरूपात असलेला कापूर थंड करून त्याचे घनरूप (solid) रूपात रूपांतर केले जाते. आवश्यकतेनुसार, कापूर शुद्ध करून त्याचे लहान लहान खड्यांच्या किंवा वड्यांच्या स्वरूपात रूपांतर केले जाते.
कृत्रिमरित्या कापूर कसा बनवला जातो?
कृत्रिमरित्या कापूर रासायनिक प्रक्रियेद्वारे बनवला जातो. यासाठी टर्पेन्टाइन तेलाचा वापर केला जातो. टर्पेन्टाइन तेलावर रासायनिक प्रक्रिया करून, ते बोर्नियल मध्ये रूपांतरित केले जाते. त्यानंतर, बोर्नियलचे ऑक्सिडेशन करून कापूर तयार केला जातो. तयार झालेला कापूर शुद्ध केला जातो, आणि मग तो बाजारात विकला जातो.
(टीप : वरील सर्व माहिती उपलब्ध स्त्रोतावरून देण्यात आलेली आहे. याच्या तथ्यांबद्दल MP मराठी Breaking कोणताही दावा करीत नाही.)
