निद्रानाश किंवा झोपेमध्ये व्यत्यय येणे ही आजकाल खूप सामान्य समस्या झाली आहे. अनेक लोक या समस्येचा सामना करत आहेत, ज्यामुळे त्यांच्या दैनंदिन जीवनावर आणि आरोग्यावर परिणाम होतो. या समस्येची अनेक कारणे असू शकतात जाणून घेऊया…
निद्रानाश म्हणजे काय?
निद्रानाश म्हणजे झोप न लागणे किंवा झोपेत वारंवार व्यत्यय येणे. थोडक्यात, रात्री व्यवस्थित झोप न लागणे किंवा मध्यरात्री वारंवार जाग येणे, ज्यामुळे सकाळी उठल्यावर ताजेतवाने वाटत नाही. यामुळे व्यक्तीला दिवसभर थकवा जाणवतो, एकाग्रता कमी होते आणि चिडचिड होते.

निद्रानाशाची कारणे
निद्रानाश किंवा झोपेत व्यत्यय येणे ही एक सामान्य समस्या आहे आणि त्याची अनेक कारणे असू शकतात. यामध्ये मानसिक ताण, चिंता, नैराश्य, काही शारीरिक व्याधी, झोपण्याच्या सवयींमध्ये बदल, तसेच काही विशिष्ट पदार्थांचे सेवन यांचा समावेश होतो.
मानसिक ताण आणि चिंता
कामाचा ताण, आर्थिक चिंता, नात्यांमधील समस्या किंवा इतर ताणतणाव यामुळे झोप पूर्णपणे येऊ शकत नाही किंवा वारंवार झोपमोड होऊ शकते. मानसिक ताण आणि चिंतांमुळे झोप लागण्यास त्रास होतो किंवा रात्री वारंवार जाग येते. कामाचा ताण, आर्थिक समस्या, नात्यांमधील अडचणी किंवा इतर जीवनातील आव्हानांमुळे ताण येऊ शकतो, ज्यामुळे झोपणे कठीण होऊ शकते.
नैराश्य
नैराश्य हे निद्रानाशाचे एक महत्वाचे कारण असू शकते. अनेकदा नैराश्याने त्रस्त असलेल्या लोकांना झोपायला त्रास होतो किंवा रात्री वारंवार जाग येते, ज्यामुळे त्यांना निद्रानाशाचा अनुभव येतो. नैराश्यामुळे शरीरातील रसायनांमध्ये बदल होतात, ज्यामुळे झोपण्याची आणि उठण्याची नैसर्गिक क्रिया विस्कळीत होते. निद्रानाशामुळे नैराश्याची लक्षणे अधिक तीव्र होऊ शकतात, कारण झोपेच्या कमतरतेमुळे मूड आणि विचार करण्याच्या क्षमतेवर परिणाम होतो.
शारीरिक दुखणे
शारीरिक दुखणे हे निद्रानाशाचे एक प्रमुख कारण असू शकते. दीर्घकाळ चालणाऱ्या वेदनांमुळे झोपायला त्रास होतो किंवा झोपेतून उठल्यावर पुन्हा झोपायला वेळ लागतो. संधिवात, पाठदुखी, डोकेदुखी, किंवा इतर शारीरिक वेदनांमुळे झोपणे कठीण होऊ शकते. स्नायूंच्या ताणामुळे किंवा वेदनांमुळे झोपेत व्यत्यय येऊ शकतो. झोपेच्या कमतरतेमुळे शरीरात जळजळ वाढू शकते, ज्यामुळे वेदना वाढू शकतात आणि निद्रानाशास कारणीभूत ठरते.
जीवनशैली
निद्रानाशावर उपाय
- दररोज एकाच वेळी झोपण्याची आणि उठण्याची सवय लावा
- झोपण्याच्या वेळेच्या काही तास आधी कॅफीन आणि अल्कोहोल घेणे टाळा.
- दिवसा व्यायाम करणे चांगले, पण झोपण्याच्या वेळेच्या जवळ व्यायाम करणे टाळा.
- ध्यान, योग किंवा श्वासोच्छ्वास सारख्या तणाव कमी करण्याच्या पद्धतींचा अवलंब करा.
- झोपण्यापूर्वी मोबाईल, लॅपटॉप किंवा टीव्ही पाहणे टाळा.
- झोपण्यासाठी शांत, आरामदायक आणि अंधारमय वातावरण तयार करा.
- गरम पाण्याने आंघोळ करणे, शांत संगीत ऐकणे किंवा पुस्तक वाचणे यासारख्या गोष्टी झोपायला मदत करू शकतात.
(टीप : वरील सर्व माहिती उपलब्ध स्त्रोतावरून देण्यात आलेली आहे. याच्या तथ्यांबद्दल MP मराठी Breaking कोणताही दावा करीत नाही.)