संत ज्ञानेश्वर महाराजांची पालखी कधी सुरू झाली? काय आहे वारीचा इतिहास, जाणून घ्या

संत ज्ञानेश्वर पालखी सोहळा हा महाराष्ट्रातील एक महत्वाचा आणि प्रसिद्ध धार्मिक सोहळा आहे. आळंदीहून पंढरपूरला निघणाऱ्या या सोहळ्यामध्ये संत ज्ञानेश्वर महाराजांच्या पादुकांची पालखी असते. वारकरी मोठ्या भक्तीभावाने या सोहळ्यात सहभागी होतात.

राज्यातील सर्व वारेकऱ्यांना आषाढी वारीचे वेध लागले आहेत. शेगाव येथून संत गजानन महाराज यांची पालखी निघाली आहे. तसेच संत ज्ञानेश्वर महाराज यांची पालखी 19 जून रोजी निघणार आहे. संत ज्ञानेश्वर महाराजांच्या पालखी सोहळ्याचा इतिहास खूप जुना आहे. हा सोहळा महाराष्ट्रातील एक महत्वाचा धार्मिक आणि सांस्कृतिक उत्सव आहे.

ज्ञानेश्वर महाराजांच्या पालखी सोहळ्याचा इतिहास

संत ज्ञानेश्वर महाराजांच्या पालखी सोहळ्याचा इतिहास सुमारे 700 वर्षांपूर्वीचा आहे. संत ज्ञानेश्वर महाराजांच्या पालखी सोहळ्याला महाराष्ट्रात खूप महत्त्व आहे. हा सोहळा दरवर्षी आषाढी एकादशीला पंढरपूरला जातो. ज्ञानेश्वर महाराजांनी 13 व्या शतकात समाधी घेतली, आणि त्यांच्या पालखी सोहळ्याची परंपरा त्यानंतर सुरू झाली. संत ज्ञानेश्वर महाराजांच्या पालखी सोहळ्याची सुरुवात हैबतबाबा आरफळकर यांनी केली. त्यांनी 1832 साली ज्ञानेश्वर महाराजांच्या पादुका पालखीत ठेवून पंढरपूरला नेण्याची प्रथा सुरू केली. संत ज्ञानेश्वर महाराजांच्या पालखी सोहळ्याची सुरुवात हैबतबाबा आरफळकर यांनी केली. त्यांनी 1832 साली ज्ञानेश्वर महाराजांच्या पादुका पालखीत ठेवून पंढरपूरला नेण्याची प्रथा सुरू केली. संत ज्ञानेश्वरांचे वडील विठ्ठलपंत कुलकर्णी हे आषाढी एकादशीला पंढरपूरला पायी जात असत. त्यांच्या नंतर, संत ज्ञानेश्वर आणि त्यांच्या भावंडांनी ही वारीची परंपरा सुरू ठेवली. 

पालखी सोहळ्याचे महत्त्व

संत ज्ञानेश्वर पालखी सोहळ्याचे महाराष्ट्राच्या सांस्कृतिक आणि धार्मिक जीवनात खूप महत्त्व आहे. आळंदीहून पंढरपूरला निघणारी ही पालखी, ज्यात ज्ञानेश्वर महाराजांच्या पादुका असतात, ती भक्तांसाठी खूप खास असते. ही वारी महाराष्ट्राची एक मोठी परंपरा आहे आणि या सोहळ्यामुळे लोकांना एकत्र येण्याची, भक्ती करण्याची आणि आध्यात्मिक आनंद मिळवण्याची संधी मिळते. ही वारी महाराष्ट्राची एक मोठी सांस्कृतिक आणि धार्मिक परंपरा आहे. यामुळे लोकांमध्ये एकतेची भावना वाढते. वारकरी मोठ्या श्रद्धेने या वारीत सहभागी होतात. ज्ञानेश्वर महाराजांच्या पादुकांचे दर्शन घेऊन त्यांना आनंद मिळतो. ज्ञानेश्वर महाराज आणि तुकाराम महाराज यांच्यासारख्या संतांनी वारकरी संप्रदायाची स्थापना केली, ज्याचा एक महत्त्वाचा भाग म्हणजे पालखी सोहळा. ही परंपरा अनेक वर्षांपासून चालत आलेली आहे आणि आजही मोठ्या उत्साहात साजरी केली जाते.

पालखीचे मार्ग

संत ज्ञानेश्वर महाराजांच्या पालखीचा मार्ग आळंदी (पुणे) येथून सुरू होऊन पंढरपूर येथे पोहोचतो. यात पुणे, सासवड, जेजुरी, वाखरी यांसारख्या ठिकाणी मुक्काम करत, आषाढी एकादशीच्या आदल्या दिवशी पालखी पंढरपूरला पोहोचते. पालखी सोहळ्याची सुरुवात श्री क्षेत्र आळंदी येथून होते. आळंदीहून निघालेली पालखी पुणे शहरात प्रवेश करते, जिथे ती काही दिवस मुक्काम करते. पुणे शहरातून पालखी सासवडकडे मार्गस्थ होते. सासवडनंतर पालखी जेजुरीला जाते. जेजुरीहून पालखी लोणंद, तरडगाव, नाटेपुते, फलटण, माळशिरस, वेळापूर, शेगाव मार्गे वाखरी येथे पोहोचते. वाखरीत पालखीचा मुक्काम असतो आणि तिथून ती पंढरपूर शहरात प्रवेश करते. पालखी आषाढी एकादशीच्या आदल्या दिवशी पंढरपूरला पोहोचते, जिथे विठ्ठलाचे दर्शन घेतले जाते. पालखीसोबत वारकरी दिंड्या असतात, ज्या पालखीसोबत पायी प्रवास करतात. 

(टीप : वरील सर्व माहिती उपलब्ध स्त्रोतावरून देण्यात आलेली आहे. याच्या तथ्यांबद्दल MP मराठी Breaking कोणताही दावा करीत नाही, तसेच अंधश्रद्धेला दुजोरा देत नाही.)


About Author

Asavari Khedekar Burumbadkar

Other Latest News