हिंदू धर्मात, जेव्हा जेव्हा कोणत्याही प्रकारची पूजा केली जाते किंवा कोणत्याही प्रकारचे शुभ कार्य केले जाते तेव्हा प्रथम भगवान गणेशाची पूजा केली जाते. ज्याप्रमाणे आठवड्यातील प्रत्येक दिवस कोणत्या ना कोणत्या देवतेला समर्पित असतो, त्याचप्रमाणे दर महिन्याला येणारी चतुर्थी तिथी भगवान गणेशाला समर्पित असते. प्रत्येक महिन्याच्या कृष्ण पक्षातील चतुर्थी तिथीला संकष्टी चतुर्थी व्रत केले जाते. या दिवशी, गणपतीची पूजा विधिवत केली जाते. दर महिन्याला येणारी संकष्टी चतुर्थी ही संकष्टी चतुर्थी सोडून इतर नावांनी ओळखली जाते. ज्येष्ठ महिना सुरू झाला आहे. ज्येष्ठ महिन्यातील पहिल्या चतुर्थीला एकदंत संकष्टी चतुर्थी म्हणतात.
संकष्टी चतुर्थी तिथी आणि शुभ मुहूर्त
पंचांगानुसार, ज्येष्ठ महिन्यातील कृष्ण पक्षातील चतुर्थी तिथी शुक्रवार, १६ मे रोजी पहाटे ०४:०३ वाजता सुरू होईल आणि दुसऱ्या दिवशी, शनिवार, १७ मे रोजी पहाटे ०५:१३ वाजता संपेल. उदयतिथीनुसार एकदंत संकष्टी चतुर्थीचे व्रत १६ मे रोजी पाळले जाईल. ज्येष्ठ महिन्यातील संकष्टी चतुर्थीला चंद्रोदयाची वेळ रात्री १०:३९ आहे.
चंद्रोदय वेळ
मे महिन्यात संकष्टी चतुर्थी १६ मे २०२५ शुक्रवार रोजी येत आहे. या दिवशी चंद्रोदय रात्री १०:३९ मिनिटांनी होईल. या दिवशी चंद्रोदयाचे विशेष महत्व असते. जोपर्यंत चंद्र दिसत नाही तोपर्यंत व्रत सोडता येत नाही. तसेच चंद्रोदयाच्या वेळेनंतर चंद्राला अर्घ्य देण्याची परंपरा आहे. या दिवशी चंद्रोदयाच्या वेळी चंद्राला अर्घ्य दिल्यास व्रत पूर्ण मानले जाते अशी मान्यता आहे.
संकष्टी चतुर्थी पूजा पद्धत
संकष्टी चतुर्थीच्या दिवशी सकाळी लवकर उठून स्नान करावे. जर तुम्ही उपवास ठेवणार असाल तर पूजेपूर्वी उपवास करण्याचा संकल्प घ्या. गणेशाची मूर्ती किंवा चित्र स्वच्छ पाण्याने स्वच्छ करा. तसेच गणपतीला फळे, फुले, अक्षत, दुर्वा इत्यादी अर्पण करावे. नैवेद्य अर्पण करा. दिवा आणि अगरबत्ती लावा.
गणेशाचे मंत्र किंवा स्तोत्र म्हणा. गणपतीची आरती करा. रात्री चंद्रोदयानंतर चंद्र पहा आणि नंतर उपवास सोडा. चतुर्थीचा उपवास फक्त सात्विक अन्न खाऊन सोडा. या दिवशी दान देखील करा.
संकष्टी चतुर्थीचे महत्व
(टीप : वरील सर्व माहिती उपलब्ध स्त्रोतावरून देण्यात आलेली आहे. याच्या तथ्यांबद्दल MP मराठी Breaking कोणताही दावा करीत नाही, तसेच अंधश्रद्धेला दुजोरा देत नाही.)
